Hartslag in rust

Pa-dam… pa-dam… pa-dam. Je hart klopt al-tijd. Zo niet, dan klopt er iets niet. Tijdens het hardlopen moet het hard veel harder pompen om het lichaam voldoende bloed te geven, om vervolgens in rust minimaal te pompen. Deze hartslag in rust zegt veel over je conditie en geeft je feedback over hoe goed je herstelt bent.

Het hart heeft een simpele taak: het rondpompen van bloed door je lichaam. Maar deze taak is essentieel. In het bloed zitten namelijk allerlei stoffen die op verschillende plekken in het lichaam nodig zijn. Denk bijvoorbeeld aan zuurstof voor je longen. Daarnaast wordt bloed gebruikt om afvalstoffen weer af te voeren. Dat betekent dus dat er op bepaalde momenten veel gevraagd wordt van deze superspier. Tijdens inspanning moet ie voor hoognodige zuurstof zorgen en na inspanning ruimt ie alle troep, genaamd afvalstoffen, weer op. Daarom is de kracht van het hart om efficiënt te werken verschillend per persoon. Bij (top)sporters is het hart groter en sterker als gevolg van de intensieve trainingen. Dit betekent dat het hart minder vaak hoeft te pompen om toch voldoende bloed rond te sturen. Zo had wielrenner Miguel Indurain een hartslag van rond de 28 in z’n topjaren (al dan niet met doping natuurlijk). Een goed getrainde atleet zit rond de 40-50.

Tot zover het technische verhaal. Want voor de hardloper is vooral de feedback die je krijgt van het hart heel interessant. Met name je hartslag in rust verteld je veel. De hartslag in rust is de hartslag gemeten net na het wakker worden, het moment waarop het hart het minst hoeft te doen. Deze hartslag verteld je, mits goed gemeten een paar belangrijke dingen:

1.  Overall conditie

De hartspier wordt sterker na veel (zware) trainingen en daardoor hoeft ie dus minder hard te pompen. Door je hartslag in rust over een langere periode regelmatig te meten krijg je dus inzicht in je conditie. Daalt je hartslag over tijd dan ga je dus in conditie vooruit.

2. Herstelniveau

Nog interessanter is de korte termijn feedback. Indien je volledig bent uitgerust (en niet ziek bent) is je hartslag in rust op een optimaal niveau. Zodra je een paar dagen heel intensief getraind hebt zal je hartslag in rust bij het meten ‘s morgens een aantal slagen hoger zijn dan normaal. Dit betekent dat je lichaam niet hersteld is. Je hart is namelijk bezig je spieren en weefsel te voorzien van extra zuurstof zodat deze kunnen aansterken. Dus meet je een verhoogde rusthartslag, dan ben je nog niet (volledig) hersteld.

3. Overtraining

Een verhoogde rusthartslag is op zich een goed teken. Je lichaam moet namelijk herstellen en dus wordt je sterker. Maar heb je over langere tijd een verhoogde hartslag dan is er het gevaar van overtraining. Je lichaam, en dus je hart, is continue in een staat van herstel. Pak je niet genoeg rust dan duurt het herstel steeds langer en op een gegeven moment kom je daar niet meer uit: er is overtraining.

Hartslag is dus heel waardevol. Zelf meet ik m’n hartslag in rust niet altijd. Maar onlangs heb ik een paar weken lang iedere morgen op ongeveer hetzelfde tijdstip dit wel gedaan. Hiervoor heb ik gebruik gemaakt van de app Cardiio. Een handige manier om je hartslag te meten met de camera van je telefoon. Werkt goed en je hebt gelijk een log van je gegevens. De resultaten over die periode waren als volgt:

Mijn hartslag in rust over een periode van ruim drie weken

Opvallend hierin is dat hartslag regelmatig afwijkt van het gemiddeld van 51. Maar dit lijkt over het algemeen goed te verklaren als ik ga kijken wat ik die dag ervoor heb gedaan. Zo valt op dat bij de zware training van 1 november de hartslag de dag erna iets hoger is en daarna weer hersteld. Op 8 november is de hartslag niet hoger, maar valt vooral op hoe laag ie is op maandag, de dag ná een heel relaxte zondag zonder trainen. De Zevenheuvelenloop zit er ook in. Die was pittig en dat is terug te zien in het herstel. Ik heb niet één, maar twee dagen ‘last’ van een wat hogere hartslag. Daar moest m’n lichaam dus even van herstellen.

Ten slotte valt op dat de ochtend na ‘een, twee, veel’ biertjes de hartslag het hoogst is. Dit is op zich logisch. Alcohol zorgt namelijk voor wijder openstaande bloedvaten waardoor het hart harder moet werken om het bloed hier door heen te pompen. Zo’n hogere hartslag betekent dat je nachtrust slechter is en de volgende dag ben je niet lekker uitgerust, waardoor hard trainen lastiger is. Toch valt het ook wel mee. Ik loop altijd best lekker als ik wat gedronken heb 🙂 Bier is namelijk een prima energiebron zodra het lichaam de alcohol er uit heeft gefilterd.

Al met al is het super interessant om zo te zien wat voor feedback je krijgt door hartslag in rust te meten. Het verteld je op basis van een kleine check hoe fit je bent en dus of je klaar bent weer een pittige training of dat je beter wat minder hart kunt lopen.